Oglądaliście przyjaciół? Nawet jeśli nie, możecie kojarzyć scenę w której dwójka bohaterów siedzi na kanapie i zastanawia się jaka jest różnica między piwem a lagerem.
W latach ‘90, Ross i Mike musieli szukać odpowiedzi w encyklopedii. Na szczęście Wy nie musicie, bo już spieszymy z wyjaśnieniem. W tym artykule dowiecie się, co to jest lager, dlaczego tak się nazywa i czym w zasadzie różni się od zwykłego piwa.
I czy w ogóle można powiedzieć, że jakieś piwo jest zwykłe?
Lager - jakie to piwo?
Większości osób, które coś tam wiedzą o piwie, ale daleko im do eksperta, lager kojarzy się z jasnym, klarownym piwem. I takie osoby nie do końca są w błędzie Ale nie do końca mają też rację – zaraz wyjaśnimy, dlaczego.
Z definicji lager to piwo wytworzone w procesie dolnej fermentacji.
Co to znaczy?
A no to, że w świecie piwa wyróżniamy dwa główne rodzaje fermentacji: górną i dolną. Nie będziemy tu wnikać w szczegóły, ale ustalmy, że różnią się one głównie temperaturą fermentacji i rodzajem użytych drożdży.
Fermentacja dolna przeprowadzana jest w niskiej temperaturze. Jeśli kogoś interesuje rodzaj drożdży użyty w produkcji lagera, jest to Saccharomyces pastorianus lub Saccharomyces carlsbergensis.
Najważniejszymi kwestiami w produkcji lagera, które wyróżniają go od piw wytwarzanych w procesie fermentacji górnej (ale), są jednak temperatura i czas. Jak już wspomnieliśmy, lager produkowany jest w niskiej temperaturze – idealnie pomiędzy 5 a 12 stopniami Celsjusza.
Kolejnym istotnym faktem jest to, że fermentacja lagerów jest powolna. Proces ten odbywa się mniej gwałtownie, dzięki czemu wytwarza się mniej substancji smakowych i zapachowych. W efekcie powstaje piwo o czystym profilu.
A’propos czystości – pamiętacie, kiedy mówiliśmy, że ci, którym lager kojarzy się z jasnym, klarownym piwem, nie do końca mają rację? W rzeczywistości, jest to pewne uproszczenie.
Tak naprawdę istnieje cały szereg piw typu lager: gama barw od jasnego złota do ciemnego brązu i profile smakowe od charakterystycznej delikatnej słodyczy po przekorną goryczkę.
Ba! Istnieje nawet mętny styl lagera o nazwie kellerbier. Lager wiele ma twarzy.
Lager - jak się robi?
Wiemy już, że lager powstaje:
- przez długi czas,
- w niskiej temperaturze,
- w procesie dolnej fermentacji.
A wiecie, że nazwa piwa lager pochodzi właśnie od jego długiego leżakowania? Niemieckie słowo lagern oznacza nic innego jak leżeć lub leżakować.
I lager właśnie tak sobie leżakuje w zbiornikach I dojrzewa. Daje to pole do popisu dwóm głównym bohaterom lagera: słodowi i chmielowi. Inne substancje nie wytwarzają się, więc to właśnie te dwa podstawowe składniki nadają lagerowi charakteru.
Dzięki długiemu czasowi, jakie lager spędza leżakując, osad z chmielu i innych substancji opada na dno zbiorników. To w ten sposób uzyskujemy czyste, klarowne piwo – no, z wyjątkiem kellerbiera. Ale wyjątek tylko potwierdza regułę, prawda?
Z ciekawostek, produkcja piw dolnej fermentacji historycznie rozpoczęła się później niż piw górnej fermentacji. Lager to zatem młodszy brat znanego nam wszystkim ale.
Rodzaje lagera
Jak już pisaliśmy, lager niejedno ma imię. I to dosłownie, bo istnieje wiele stylów lagera. Najbardziej znany jest z pewnością pilsner.
Style lagera różnią się między sobą, bo pochodzą z różnych krajów. Przykładowo, nazwa pilsnera pochodzi od czeskiego miasta Pilzno, a dortmundera od – zgadliście – Dortmundu.
Budweiser może kojarzyć Wam się z amerykańskimi filmami. Ale nie; prawda jest taka, że nazwy ojczyzny budweisera przeciętny Amerykanin nawet nie potrafiłby wymówić. Pochodzi on bowiem z czeskich Budziejowic.
Oto style lagera, od najjaśniejszej do najciemniejszej barwy:
- Pils – złota barwa
- Helles – złota barwa, słodowy posmak
- Dortmunder – złota barwa
- Märzen – miedziano-bursztynowa barwa. Znany jest też jako marcowe, ponieważ tradycyjnie warzone jest wiosną.
- Lager wiedeński – czerwona barwa
- Bock – ciemnobrązowa barwa. Jest to mocny lager, również znany jako koźlak.
- Dunkel – ciemnobrązowa barwa. Z niemieckiego oznacza dosłownie “ciemny”.
- Schwarzbier – ciemnobrązowa barwa, czekoladowy posmak
- Porter bałtycki – ciemnobrązowa barwa. Jeden z mocniejszych lagerów o czekoladowo-kawowym smaku
Ile procent ma lager?
Zawartość procentowa alkoholu w lagerze zależy od jego stylu. Może ona wynosić 3% w najlżejszych lagerach, aż do 10% w np. Porterze bałtyckim.
Jeśli szukacie odpowiedzi na to pytanie, bo zastanawiacie się, jakiego lagera możecie więcej wypić, odpowiedź brzmi: jasnego. Ciemne lagery to ci najmocniejsi zawodnicy, nabierający siły leżakując przez wiele miesięcy, a czasem nawet lat.
Jaki jest smak piwa typu lager?
Istnieje wiele stylów lagera a każdy z nich ma swoje własne walory smakowe. Mówiąc o lagerze, większość osób ma na myśli pilsa. Pilsa i inne style lagera o jasnej, złotej barwie charakteryzuje słodowo-chmielowy aromat i smak.
W ciemnych stylach lagera, takich jak porter bałtycki czy koźlak, można wyczuć nuty ciemnego chleba, czekolady lub nawet kawy.
Czy piwo i lager to to samo?
Każdy lager jest piwem. Nie każde piwo jest lagerem.
Lager to grupa piw. Piwo to termin bardziej ogólny, obejmujący również inne grupy takie jak swego rodzaju przeciwieństwo lagera, czyli ale.
Także, w zależności od tego, jak na to spojrzeć, odpowiedź na to pytanie brzmi: i tak i nie. Tak, bo lager jest piwem. A dlaczego nie?
Spróbujcie kiedyś zaryzykować stwierdzenie, że lager i piwo to to samo i w sumie żadna różnica, jak je nazwiemy, przy pasjonacie piwa. On lub ona z chęcią Wam to wyjaśni – i to w sposób, jakiego nigdy nie zapomnicie 🙂
Lager niejedno ma imię, a także wiele twarzy. Jest produktem fermentacji dolnej i mimo, że kojarzy się z jasnym, przejrzystym piwem, to istnieją różne style- w tym ciemne i mętne.
Jeśli chcecie poznać bohatera artykułu bliżej, zapraszamy na kurs WSET Award in Beer w WinEdukacji. Przekażemy Wam intymne szczegóły na temat lagera i innych piw – bez cenzury.
FAQs
Czy lager to piwo pszeniczne?
Lager wytwarzany jest z różnych zbóż, w tym pszenicy, ale także żyta i jęczmienia. Zależy to od stylu lagera oraz metod indywidualnych producentów.
Czy lager i pils to to samo?
Lagery to grupa piwa. Pils to jeden ze stylów lagera. Więc tak, pils jest lagerem. Ale pojęcia te nie znaczą tego samego, ponieważ istnieje wiele innych stylów lagera. Dunkel lub dortmunder również zasługują na uznanie.
Czym różni się lager od ale?
Lager i ale to dwie główne grupy piw. Lager powstaje w procesie fermentacji dolnej, a ale to produkt fermentacji górnej. Rodzaj fermentacji wpływa na charakter piwa.
A jaki z tego wniosek? Taki, że z czysto teoretycznego punktu widzenia, główna różnica pomiędzy lagerem a ale leży w procesie ich fermentacji.
Co to znaczy lager?
Lager to grupa piw. Jego nazwa pochodzi z języka niemieckiego. Słowo lagern oznacza leżakować, co odnosi się do długiego procesu fermentacji, jakiemu poddawany jest lager. Proste i klarowne – jak pils.
