Czy mamy tu jakichś fanów książek lub filmów fantasy?
Nawet jeśli nie jest to Wasz ulubiony gatunek literacko-filmowy, na pewno kojarzycie spotkania w hałaśliwych karczmach i bohaterów z kuflami w rękach. W kuflach tych z całą pewnością można było znaleźć właśnie ale – flagowy napitek rycerzy, bardów i królów.
Jednak ale to nie tylko koncept wyjęty spomiędzy stron Wiedźmina lub Gry o tron – ten gatunek piwa uwielbiany jest do dziś. Obecnie pod parasolem o nazwie ale wyróżnia się wiele różnych stylów tego aromatycznego piwa.
Ale – jakie to piwo?
Ale to produkt górnej fermentacji – w przeciwieństwie do lagera, który wytwarzany jest w procesie dolnej fermentacji. Czym różni się górna fermentacja od dolnej?
Wieloma rzeczami, ale w znacznym uproszczeniu można powiedzieć, że podstawowe różnice to rodzaj użytych drożdży i temperatura. W procesie górnej fermentacji biorą udział drożdże saccharomyces cerevisiae. By nie połamać języka, można nazwać je też po prostu drożdżami górnej fermentacji.
Górna fermentacja zachodzi w temperaturze pomiędzy 15 a 25 stopniami Celsjusza. Jest to stosunkowo wysoka temperatura w porównaniu do dolnej fermentacji, gdzie przedział powinien zmieścić się pomiędzy 5 a 12 stopniami Celsjusza.
Jak smakuje piwo ale?
Efektem górnej fermentacji jest bogaty bukiet aromatów, które powstają na skutek pracy drożdży. W ale można wyczuć głębokie nuty przyprawowe, a nawet owocowe lub kwiatowe.
Ponieważ pod gatunek ale podchodzi wiele różnych stylów, błędem byłoby wrzucenie ich wszystkich do jednego worka w kwestii smaku. W zależności od stylu, ale przechodzi przez całą gamę smaków, od gorzkiego po słodkawy.
W odróżnieniu od lagera, który najlepiej podawać schłodzony, ale smakuje najlepiej serwowane w temperaturze piwnicznej, od 9 do 14 stopni Celsjusza.
Style ale
Jak wspomnieliśmy, ale dzieli się na wiele różnych stylów. Ten gatunek piwa można podzielić ze względu na pochodzenie. Wyróżniamy zatem angielskie ale (np. angielskie pale ale czy IPA), irlandzkie (np. dry stout czy red ale), belgijskie (do których zaliczają się między innymi tak zwane piwa klasztorne), niemieckie (np. weissbier czy altbier) oraz amerykańskie (np. APA czy porter). Poniżej przybliżymy Wam charakterystykę niektórych z nich:
Angielskie ale
Angielskie pale ale – barwa bursztynowa do miedzianej, zbalansowany i średnio intensywny smak. Dominuje goryczka, słodkość jest praktycznie niewyczuwalna.
Angielski porter – barwa jasnobrązowa do ciemnobrązowej, niska goryczka i zbalansowany smak; żaden aromat nie powinien dominować.
Bitter ale – barwa ciemnozłota do miedzianej, goryczka wyraźnie dominuje nad słodyczą. Granica pomiędzy pale ale a bitter jest bliżej nieokreślona, dlatego nazwy tych dwóch stylów mogą być różnie stosowane, w zależności od browaru.
Imperialny stout – barwa czarna, najczęściej nieprzejrzyste. Wysoka goryczka i posmak palonej kawy lub gorzkiej czekolady.
IPA (India Pale Ale) – barwa złota do ciemnobursztynowej, gorzki smak. Styl IPA dzieli się na wiele różnych podstylów, takich jak amerykańska, belgijska, żytnia, podwójna, brązowa, czerwona lub biała.
Belgijskie ale
Witbier – barwa jasnożółta do jasnozłotej. Mętność nadaje piwu wręcz mleczny wygląd. Niska goryczka, słodowa słodycz kojarząca się z posmakiem wanilii lub miodu.
Belgijskie blond ale – barwa jasna do ciemnozłotej. Średnia goryczka, słodowa słodycz.
Belgijska IPA – barwa ciemnosłomkowa do głęboko złotej, zbalansowana goryczka i przyprawowy posmak.
Piwa klasztorne:
Belgijski single – barwa jasnożółta do złotej, delikatny chlebowy posmak.
Belgijski dubbel – barwa ciemnobursztynowa do miedzianej, z rubinowymi refleksami. Wyrazisty smak z nutami karmelu i czekolady.
Belgijski tripel – barwa ciemnożółta do jasnobursztynowej, wyczuwalne nuty przyprawowe.
Belgijskie ciemne mocne ale (quadrupel) – barwa ciemnoczerwona do brązowej z czerwonymi refleksami. Średnia goryczka, nuty słodowe mieszają się z estrowymi.
Amerykańskie ale
Amerykańskie blonde ale – barwa od jasnożółtej do ciemnozłotej, średnia goryczka i zbożowe nuty.
APA (American Pale Ale) – barwa jasnozłota do złotej pomarańczowej, złożony aromat nowofalowych chmieli, średniowysoka goryczka.
Amerykański porter – barwa brązowa do ciemnobrązowej, prawie czarnej. Klarowny lub lekko zmętniony. Wyraźna goryczka i nuty czekolady oraz kawy.
Amerykański stout – barwa ciemnobrązowa do czarnej, nieprzejrzysty. Wyczuwalna goryczka, nuty kawowe i czekoladowe.
Czym się różni ale od lagera?
Istnieje wiele różnic pomiędzy ale a lagerem. Podstawową różnicą jest jednak rodzaj fermentacji, w jakiej powstają.
Lager to produkt dolnej fermentacji, przeprowadzanej w niskiej temperaturze z użyciem odpowiednich drożdży. Ale wytwarza się za pomocą drożdży górnej fermentacji w temperaturze wyższej niż lager.
Zapraszamy na nasz kurs WSET Beer – dowiecie się tam więcej o różnicach pomiędzy ale a lagerem, a także zdobędziecie wiedzę na temat różnych stylach piwa. No i oczywiście będziecie mogli ich też spróbować – bo wiadomo, że najlepiej człowiek uczy się w praktyce.
FAQs
Czy piwo ale jest gorzkie?
Ale może być gorzkie, ale nie musi. W zależności od stylu, jego smak przechodzi od gorzkiego do słodkiego. Do gorzkich stylów ale należą między innymi angielskie pale ale, amerykański porter lub imperialny stout.
Czy IPA to ale?
Tak. IPA, czyli India Pale Ale, to styl ale.
Czy pierwsze były lagery czy ale?
Historycznie, pierwsze pojawiły się piwa wytwarzane metodą górnej fermentacji, czyli ale. Receptura na piwa wytwarzane metodą dolnej fermentacji, czyli lagery, pojawiła się znacznie później, w XIX wieku.
